Skip to main content

Smażone śledzie- zapachniało mi morzem…

Wakacje, urlop, morze, świeża rybka… cudowny łańcuszek skojarzeń. Póki co, niestety, nadmorskie

wojaże mi nie grożą, więc postanowiłam przywołać jakoś miłe wspomnienia w ramach rekompensaty. Nie przepadam za rybami smażonymi w grubych, ciężkich i niejednokrotnie tłustych panierkach, ale nie oznacza to, że smażona rybka nie jest smaczna. Absolutnym hitem dla mnie są smażone śledzie. Po pierwsze dlatego, że są bardzo smaczne, taka kwintesencja ryby w rybie, a po drugie dlatego, że nie trzeba uważać na ości, których obecność potrafi zepsuć najbardziej wyśmienity posiłek.

Smażone śledzie odkryłam stosunkowo niedawno. Zwykle jednak kojarzyły mi się z tymi z zalewy, w formie przystawki, a także z nieodłączną ich obecnością podczas wigilii czy zakrapianych spotkań. Może nie są niczym wyszukanym, czy wyrafinowanym, ale w smaku nie odstają niczym od bardziej szlachetnych gatunków ryb.
Do przygotowania mojego dania wykorzystałam (4 porcje):

 

  • 500 g świeżych, patroszonych śledzi bez głowy
  • kilka plasterków cytryny
  • sól i pieprz
  • szczypta gałki muszkatołowej
  • mąkę, około pół szklanki
  • 15 młodych, średniej wielkości ziemniaków
  • dwa duże pory
  • pół kostki masła
  • świeży koperek

Zaczęłam od śledzi- każdą rybkę kładłam na desce do góry grzbietem. Palcami lub rączką od noża naciskałam wzdłuż kręgosłupa. Ryba stawała się rozpłaszczona, po odwróceniu, nacinałam kręgosłup u nasady ogona i wyciągałam go z łatwością, pozbawiając rybki wszystkich większych ości. Każdą osoliłam, popieprzyłam, skropiłam sokiem z cytryny, przełożyłam kilkoma plasterkami cytryny i odstawiłam na co najmniej 30 minut.

Młode ziemniaki dokładnie umyłam i ugotowałam w osolonej wodzie. W międzyczasie pokroiła pory w drobne paski, posoliłam i odstawiłam, by lekko puściły wodę. Następnie odcisnęłam płyn i udusiłam około 15 minut na maśle z dodatkiem soli, pieprzu i gałki muszkatołowej.

Śledzie smażą się szybko, dlatego zabrałam się za nie, gdy ziemniaki były już lekko miękkie. Oprószyłam mąką z każdej strony i wrzuciłąm na dobrze rozgrzany olej. Smażyłam krótko do zrumienienia. Wyłożyłam na papierowy ręcznik, by pozbyć się ewentualnego nadmiaru tłuszczu.

Chrupiące śledzie podałam z ziemniakami okraszonymi maślanym porem.

Dorada w śródziemnomorskim stylu

Przygoda z doradą rozpoczęła się z chwilą, gdy znalazłam ją w sklepowej lodówce, czyli całkiem

spontanicznie. Wylądowała w moim koszyku bez konkretnego pomysłu na jej przyrządzenie. W poszukiwaniu inspiracji, szperając w moich książkowych zbiorach, wyczytała, gdzie występuje, gdzie jest hodowana najczęściej i że była ulubioną rybą starożytnych Rzymian… Zatem jak mogłam postąpić inaczej- powstało danie  z doradą o iście śródziemnomorskim charakterze.

Zaczęłam od pokrojenia bakłażana w ćwiartki i na drobniejsze kawałki, takie jak lubię- na jeden kęs. Pozbawiłam go pestek i posoliłam, odstawiłam na czas przygotowywania reszty składników. Obrałam ziemniaki i pokroiłam w około półcentymetrowej grubości plastry. Wrzuciłam je na osoloną, gotującą się wodę i od momentu ponownego zagotowania trzymałam na ogniu przez 5 minut. Ziemniaki powinny tylko delikatnie się podgotować. Odcedziłam i pozostawiłam do przestudzenia.

Dwie średniej wielkości ryby wypłukałam, wytarłam, ponacinałam skórę z każdej strony. Na zewnątrz i od środka natarłam solą, pieprzem, sokiem z cytryny i oliwą z oliwek. Do ryby włożyłam natkę pietruszki i koperek. Na wierzchu ułożyłam cienkie plastry wędzonego boczku, a że nie był przesadnie tłusty- położyłam na nim również odrobinę masła.

Ziemniaki wymieszałam z oliwą, aby były nią dokładnie pokryte, ułożyłam na blaszce do pieczenia.
Dodałam pomidorki koktajlowe, bakłażan osuszony z wody, którą warzywo oddało pod wpływem soli; nieobrane ząbki czosnku i nieco posiekane kapary z zalewy. Wszystko jeszcze delikatnie skropiłam oliwą, posypałam świeżo zmielonym pieprzem i solą morską. Na warzywach ułożyłam ryby i wstawiłam blaszkę do piekarnika nagrzanego do 200 stopni. Zmniejszyłam temperaturę do 170 stopni i piekłam przez 30 minut. Po tym czasie uruchomiłam termoobieg i zostawiłam danie w piekarniki jeszcze na 5-10 minut by wszystko ładnie się przyrumieniło.

Makaron z ośmiornicą w pomidorach

Zawsze staram się maksymalnie wykorzystać produkty, które wpadają mi w ręce, czy też raczej do mojego garnka. Po ugotowaniu, została mi połówka ośmiornicy, a właściwie zostawiłam jej połowę specjalnie, by przygotować z niej coś jeszcze, coś innego. Czekała sobie w lodówce, w esencjonalnym wywarze powstałym dzień wcześniej podczas gotowania. Uwielbiam przepisy szybkie a dające wyśmienity i niebanalny efekt, a ten własnie taki jest.

Podgrzewam oliwę na patelni i wrzucam dość sporą, pokrojoną w kostkę cebulę, lekko solę by puściła soki a nie przypaliła się. Gdy się zeszkli i zacznie przyrumieniać dorzucam 2 spore ząbki czosnku posiekany w drobną kosteczkę, smażę nie dłużej niż 2 minuty mieszając. Dolewam pół szklanki wywaru z gotowania ośmiornicy i tyleż samo domowej roboty, dość rzadkiego w konsystencji soku pomidorowego. Jeśli macie przecier lub pastę, czyli dość gęste pomidory- możecie dolać więcej wywaru lub uzupełnić miksturę wodą, by jeszcze przez jakieś 10- 15 minut wszystko mogło się ze sobą podusić. Ideałem byłoby dodać świeże, słodkie, dojrzałe na słońcu pomidory, jednak po sezonie wolę korzystać z przetworów, które są pełne cudownego pomidorowego smaku.

W czasie gotowania płyn odparuje i powstanie niezbyt gęsty, esencjonalny sos do którego na koniec wrzucam pokrojoną ośmiornicę. W razie konieczności dosmaczam jeszcze pomidorami. Po 2-3 minutach próbuję wszystko i doprawiam solą, pieprzem, sokiem z cytryny, odrobiną cukru, dorzucam posiekaną natkę pietruszki i gotowe 🙂

Taki sos podaję najczęściej z makaronem typu casarecce lub linguine, ale jako, że nie jestem makaronowym maniakiem- konserwatystą- polecam użyć makaron, które lubimy, dowolność pełna.

 

Pokręcona na talerzu- ośmiornica w klasycznym stylu

Jeśli wydaje się Wam, że przygotowanie ośmiornicy w domowych warunkach jest trudne, że jest to składnik wymagający skomplikowanych zabiegów… to mylicie tak jak ja, do wczoraj. Nigdy wcześniej nie gotowałam dużej sztuki w domu i niczego z niej nie przyrządzałam.

Kupiłam ośmiornicę w całości, zamrożoną i wstępnie oczyszczoną, czyli worek jest opróżniony i pozbawiona jest oczu i skóry wokół nich- taka wersja w Polsce jest najczęściej dostępna. Naczytałam i naoglądałam się różnych porad odnośnie jej dalszej obróbki i choć wszystko wydawało się proste- byłam nieco zestresowana przez zetknięciem z tą  panią.
Wycinanie i oczyszczanie otworu gębowego i pozbywanie się “zęba” jest bardzo proste i instynktowne- te części po prostu nie wyglądają w żaden sposób apetycznie 😉

Opłukaną ośmiornicę zanurzyłam 3-4 razy we wrzątku, za każdym razem na około 3-5 sekund, pilnując by woda przy każdym zanurzeniu faktycznie wrzała. Dzięki temu macki ładnie się zwinęły, dodatkowo jest to, oprócz mrożenia, sposób na skruszenie mięsa. W rondelku podgrzałam oliwę i podsmażyłam czosnek- 4 ząbki w całości, lekko rozgniecione nożem. Dolałam pół szklanki wody, choć lepiej by był to warzywny bulion, i włożyłam do środka ośmiornicę. Dorzuciłam liście laurowe, pieprz, nieco soli, cebule w całości i gotowałam pod przykryciem około 20 minut. Po tym czasie nagotował się lekko czerwonawy wywar, doprawiłam go jeszcze do smaku solą i pieprzem, wycisnęłam sok z połówki cytryny i gotowałam jeszcze 10 minut. Po tym czasie w ośmiornicę dało się leciutko wbić widelec, zestawiłam zatem z ognia i zostawiłam pod przykryciem do przestygnięcia.

Tak ugotowaną ośmiornicę wykorzystałam w dwojaki sposób- dzisiaj mowa o pierwszym z nich. Jest to bardzo prosty i klasyczny przepis, który poznałam podczas moich wojaży po południowej części Włoch. Cudownie wydobywa i eksponuje smak mięsa.

Wykorzystałam połowę ośmiornicy, pokroiłam na spore kawałki, wymieszałam z odrobiną soli morskiej, sokiem z połówki cytryny i trzema łyżkami dobrej jakości oliwy z oliwek, dodałam natkę pietruszki, oprószyłam lekko czarnym, świeżo mielonym pieprzem i gotowe! Jeśli chcemy uzyskać bardziej czosnkowy smak, możemy dodać aromatyzowaną nim oliwę, którą możemy zrobić sami. Wystarczy wycisnąć do miseczki 2 ząbki czosnku, zalać oliwą i już po 15 minutach możemy podbić smak ośmiornicy jeszcze bardziej czosnkowym smakiem. Świeże, niskokaloryczne a sycące,  danie- przystawka. Najlepiej smakuje delikatnie schłodzone z ulubionym pieczywem- nie ma bowiem przyjemniejszej czynności niż wycieraniem chlebem talerza z lekko słonej, cytrynowej i pachnącej morzem oliwy!

Pieczony pstrąg- czyli oswajamy rybę

Zawsze irytował mnie fakt, iż mówiono nam, czy raczej wmawiano, że my, Polacy, jemy za mało ryb, a jednocześnie w przeciętnym sklepie czy markecie do kupienia był śledź, makrela, tuńczyk, szprotki, karp i czasem, sporadycznie, jakaś “ekstra” ryba. Na całe szczęście te czasy powoli odchodzą w zapomnienie. Ludzie uczą się mądrze jeść i gotować. Szukają dobrych produktów, doceniają zdrową żywność. Takie prawo rynku- zwiększa się popyt to i podaż rośnie, czyli sklepów z rybami przybywa a i marketowe lady są coraz bardziej różnorodne. Nadal boimy się próbować, eksperymentować, ryba na obiad kojarzy nam się z rozmrożonym kawałkiem “czegoś”, smażonym w panierce na tłuszczu. Ryba równa się cały dom w rybnym zapachu smażeniny. Otóż nic bardziej mylnego. Warto jest poznać różne techniki przygotowywania, warto nawet pomęczyć się z ośćmi 😉

Na gatunkach ryb się nie znam, ze smakoszami nie podyskutuję, ale staram się kupować ryby z pewnego źródła i tylko wtedy, gdy znam ich pochodzenie. Ostatnio natchnął mnie widok pstrąga w sklepowej lodówce. Przezroczyste, a nie mętne oczy, różowe skrzela no i zapach to najprostsze kryteria oceny świeżości. Sprawianie i filetowanie ryb idzie mi raczej marnie, więc kupuję takie, które już tych czynności ode mnie nie wymagają.

Pstrąga postanowiłam upiec w folii, ale wydarzyła się rzecz w moim domu niesłychana i folia zniknęła… obiad za pół godziny a sklep za daleko… więc folię zastąpiłam naczyniem żaroodpornym.
Przygotowywałam dwie ryby po około 300 g. Zaczęłam od umycia i wytarcia ryby oraz od nacięcia w 2-3 miejscach skóry ryby, z obu stron, by i od strony skóry wniknęły w mięso wszystkie aromaty. Środek lekko posoliłam i popieprzyłam. Wycisnęłam do miseczki dwa ząbki czosnku i widelcem wgniotłam go w około 100 g masła- dobrze jest je wyjąć wcześniej z lodówki, by nie miało przesadnie zwartej, twardej konsystencji. 3/4 tego czosnkowego masła włożyłam do środka ryb, gdzie znalazł się również w sumie pęczek koperku i pół pęczka pietruszki oraz po dwa plastry sparzonej uprzednio cytryny. Na spód naczynia sypię nieco soli i pieprzu. Wkładam ryby. Wierzchnią skórę także solę i pieprzę, układam kilka plasterków cytryny oraz rozkładam w kilku miejscach na rybie pozostałe masło- gotowe.

 

Przykrywam i wstawiam do piekarnika nagrzanego do 190 stopni, górna i dolna grzałka. Piekę tak około 20 minut, potem odkrywam naczynie aby ryba lekko się zrumieniła, ale nie dopiekam jej dłużej niż 10 minut- mogłaby się przepiec a co najgorsze przesuszyć.
Nie byłabym jednak sobą, gdyby nie zaproponowała obiadowych dodatków. Moja wersja obejmuje gotowane szparagi i pieczone pomidorki.
Szparagi, wybrałam zielone, gotujemy według przepisu klasycznej sztuki kulinarnej- w lekko osolonej wodzie, związane, na stojąco w garnku pod przykryciem, aby ich delikatne główki wystawały ponad wodę i miały szansę ugotować się niejako na parze. Jeśli po odcięciu/ odłupaniu włóknistych końcówek szparagi nadal są za wysokie na jakikolwiek garnek, który posiadamy- proponuję je po prostu przeciąć na pół. Wtedy część z główkami będzie się gotowała na stojąco według wszelkich prawideł a dolne części pięknie się ugotują. Może nie będą wyglądały tak spektakularnie jak ugotowane w całości- smukłe, długie, ale ugotują się bardzo dobrze i główki nie rozpadną w wodzie. Do szparagów wybrałam sos beszamelowy. Roztopiłam masło, do masła łyżka mąki, potem powolutku dolewałam mleko ciągle mieszając. Na koniec sól, dużo pieprzu i sproszkowanej gałki muszkatołowej- ot i wszystko . Ale szparagi równie dobrze będą smakowały skropione odrobiną cytryny i oliwą, lub masłem z bułką tartą, albo po prostu ugotowane z ząbkiem czosnku.
Jeśli o pomidory chodzi- najbardziej lubię piec koktajlowe i to najlepiej wraz z gałązką. Pięknie prezentują się potem na talerzu.
Pomidory myję, suszę, wkładam do naczynia żaroodpornego. Lekko solę, pieprzę, dodaję estragon i tymianek, obficie polewam oliwą z oliwek i łyżeczką octu winnego lub jabłkowego. Wszystko dokładnie mieszam, by pomidorki były całkowicie pokryte oliwą. Wykałaczką nakłuwam każdego 2-3 razy aby nie pękały. Wstawiam do piekarnika mniej więcej na 10 minut od wstawienia do niego ryby. Gdy już dopiekę rybę odstawiam ją na jakieś 10 minut pod przykryciem i w tym czasie w piekarniku włączam termoobieg, lub górnego grilla jeśli posiadacie i te 10 minut dopiekam by się leciutko zaczęły złocić.
Gotowe. Można wszystko nakładać i pałaszować. Przepis składa się z kilku elementów, ale wszystko w praktyce robi się szybko i łatwo. jak widać…warto spróbować!

 

I zostają same…zgliszcza 🙂

Krewetki Raz-Dwa

Zanim zaczęłam podróżować i smakować dań regionalnych, oryginalnych, niespotykanych czy wręcz dziwacznych, wrodzona ciekawość prowokowała do odkrywania nowych smaków we własnej kuchni.

Krewetki, obecnie dość często pojawiające się na polskich stołach, za czasów moich nastoletnich eksperymentów kulinarnych były raczej rarytasem. Nie dość, że drogim to naprawdę ciężko dostępnym. Mój sposób na krewetki, który zrodził się właśnie podczas tych młodzieńczych prób, jest bardzo prosty, wręcz banalny, choć mam nadzieję, że nie prostacki 😉

Czuję się w obowiązku zaznaczyć, iż wypisując moje rady, porady i mądrości mam na myśli krewetki tygrysie, te większe, a nie malutkie koktajlowe. Te ostatnie nadają się raczej na bazę do sosu lub gdy krewetka nie jest gwiazdą dania, w którym zamierzamy go użyć. Jeśli mamy gotowane i mrożone- oczywiście trzeba je rozmrozić. Niektórzy po prostu przelewają je wrzątkiem, ja jednak wolę wyjąć je odpowiednio wcześniej na sitko, aby rozmrażając się powoli oddawały całą niepotrzebną wodę lecz by jednocześnie uniknąć niepotrzebnego kontaktu z wysoką temperaturą.

Najlepiej oczywiście jeśli mamy do dyspozycji świeże “robale”- jak nazywa je moja mama. Można kupić obrane lub w całości i obrać je tuż przed przygotowaniem. Obieranie krewetek nie należy do najprostszych czynności. Trzeba mieć sporo wprawy aby zrobić to szybko. Do dań, w których krewetka jest wyłącznie jednym ze składników polecam jednak je obrać. Wyobrażam sobie bowiem, że jedząc makaron z sosem, niekoniecznie trzeba mieć ochotę męczyć się z obieraniem krewetek.

Jednak w przypadku, o którym piszę, nie ma niczego piękniejszego jak utaplanie paluszków w przepysznym sosie! Należy również pamiętać iż głowa i pancerz oddają z siebie ogrom aromatów- uważam, że pozbywanie się ich przed gotowaniem odbiera wiele z ostatecznego smaku potrawy.

Do przygotowania około 250 gramów krewetek oprócz rzeczonych głównych bohaterów potrzebujemy:

  • łyżkę masła
  • oliwę (polecam tę aromatyzowaną ostrą papryką)
  • papryczkę chili, świeżą lub suszoną
  • duży ząbek czosnku pokrojony w jak najdrobniejszą kosteczkę i 4 ząbki obrane lecz pozostawione w całości
  • mała cebula- również posiekana w kostkę
  • duży pęczek pietruszki
  • pół cytryny
  • sól i pieprz (najlepiej grubo mielony)

Na patelnię wlewam około 2 łyżek oliwy, podgrzewam i wrzucam całe ząbki czosnku. Czosnek chcę równomiernie podsmażyć z obu stron, gdy jedna ze stron jest już mocno złota przewracam każdy ząbek na drugą stronę i dorzucam posiekaną papryczkę oraz cebulę. Solę- dzięki temu cebula zacznie szybciej oddawać swoje soki, zmięknie, zacznie się rumienić lecz nie przypali się. Gdy cebula się zeszkli, rozpuszczam masło na brzegu patelni, pochylając ją delikatnie by płynny tłuszcz powoli spływał ku obsmażonym składnikom. Dzięki temu połączy się z tym co już na patelni, nie obniżając jednak gwałtownie temperatury. Dorzucam posiekany ząbek czosnku i krewetki. Smażę krótko- szalona precyzja, prawda? Duże, świeże krewetki w pancerzu smażę w sumie około 10 minut, duże lecz obrane- krócej, 5-6 minut. Gotowane około 3-4 minut. Na koniec dodaję jeszcze troszkę masła, sok z połówki cytryny i posiekaną natkę pietruszki. Próbuję sosiku, który powstaje na patelni, dosalam i dopieprzam jeśli jest taka konieczność.

Tak przygotowane krewetki najbardziej lubię serwować po prostu stawiając przed zainteresowanymi głodomorami gorącą patelnię. Każdemu wręczam porcję bagietki z masłem czosnkowym i nie pozostaje wtedy już nic innego jak tylko delektować się czosnkowo-krewetkowym specjałem. A magicznie najlepsza jest końcówka tego posiłku… gdy przy pomocy pieczywa można czyścić patelnię z rozkosznych pozostałości. I teraz muszę walczyć ze ślinotokiem…